مواد مورد نیاز برای تولید کفش
مواد اولیه تولید کفش بسته به نوع کفش (ورزشی، مجلسی، ایمنی، دمپایی و غیره) و کیفیت مورد نظر متفاوت است. در اینجا به مهمترین مواد اولیه و کاربردهایشان در صنعت کفشسازی اشاره میکنم:
1. مواد رویه (Upper Materials)
رویه بخش بالایی کفش است که ظاهر و راحتی آن را تعیین میکند:
چرم طبیعی: از پوست گاو، گوسفند یا بز تهیه میشود. مقاوم، بادوام و قابل تنفس است و بیشتر در کفشهای مجلسی و ایمنی استفاده میشود.
چرم مصنوعی (PU یا PVC): ارزانتر از چرم طبیعی، مقاوم در برابر آب و مناسب برای تولید انبوه (مثل کفشهای کژوال).
پارچه: شامل نایلون، پلیاستر یا کتان. در کفشهای ورزشی و سبک کاربرد دارد و اغلب با بافت ماشینی تولید میشود.
مواد مش (Mesh): پارچههای توری برای تهویه بهتر، رایج در کفشهای ورزشی.
مواد ضدآب (مثل گورتکس): در کفشهای کوهنوردی و outdoor.
2. زیره (Sole Materials)
زیره بخش زیرین کفش است که وظیفه تحمل وزن و ایجاد راحتی را دارد:
پلییورتان (PU): سبک، انعطافپذیر و مقاوم در برابر سایش. در کفشهای ورزشی و ایمنی پرطرفدار است.
لاستیک (Rubber): مقاوم و ضد لغزش، بیشتر در کفشهای کار و کوهنوردی.
EVA (اتیلن وینیل استات): مادهای سبک و نرم برای زیرههای کفشهای ورزشی و دمپایی.
PVC: ارزان و مقاوم در برابر آب، در دمپایی و کفشهای ساده استفاده میشود.
ترموپلاستیک (TPR): ترکیبی از لاستیک و پلاستیک، با دوام متوسط و قیمت مناسب.
3. آستر (Lining)
لایه داخلی کفش که با پا در تماس است:
پارچه نخی یا پلیاستر: برای تهویه و راحتی.
چرم نازک: در کفشهای لوکس.
فوم یا اسفنج: برای نرمی و جذب رطوبت.
4. کفی داخلی (Insole)
بخش جداشونده داخل کفش برای راحتی بیشتر:
فوم مموری: برای تطبیق با شکل پا (کفشهای طبی).
چرم یا پارچه با لایه ژل: در کفشهای باکیفیت.
EVA یا PU: در مدلهای اقتصادی.
5. مواد اتصال و تزئینات
چسب: چسبهای صنعتی مثل نئوپرن یا PU برای اتصال زیره به رویه.
نخ: نخهای پلیاستر یا نایلون برای دوخت.
قطعات فلزی یا پلاستیکی: مثل سگک، حلقه، یا سرپنجه فولادی (در کفش ایمنی).
رنگ و پوشش: برای چرم یا پارچه، جهت زیبایی و محافظت.
6. مواد بستهبندی
جعبه مقوایی: برای ارائه نهایی.
کاغذ یا پلاستیک محافظ: برای جلوگیری از آسیب در حملونقل.
وضعیت تأمین در ایران:
مواد داخلی: چرم طبیعی (مثل چرم تبریز)، PVC و برخی پارچهها بهخوبی در ایران تولید میشوند.
وارداتی: موادی مثل PU باکیفیت، EVA پیشرفته، یا چرم مصنوعی خاص اغلب از چین، ترکیه یا اروپا وارد میشوند.
چالشها: نوسان قیمت ارز و تحریمها گاهی تأمین مواد اولیه را دشوار میکند، بهویژه برای تولیدکنندگان کوچک.
نکات انتخاب مواد:
هدف کفش: مثلاً کفش ایمنی به سرپنجه فولادی و زیره مقاوم نیاز دارد، اما کفش مجلسی به چرم براق.
هزینه: مواد مصنوعی معمولاً ارزانتر از طبیعی هستند.
بازار هدف: برای صادرات یا مصرف داخلی، کیفیت و استاندارد فرق میکند.